Knjiga: Magnum Crimen

Magnum Crimen: Pola Vijeka Klerikalizma u Hrvatskoj“ 

(Magnum Crimen na latinskom znači „Velika Optužba“) je knjiga 

originalno izdata u Zagrebu 1948. godine. Autor knjige je bio 

hrvatski katolički sveštenik, a kasnije i profesor Univerziteta u 

Beogradu, Dr. Viktor Novak (1889-1977). 

Dr. Novak je na 1119 stranica (u 18 poglavlja) predstavio razvoj 

Klerikalizma u Hrvatskoj od početka 20 veka (to jest od održavanja 

„Svehrvatskog Katoličkog Kongresa“ u Zagrebu 1900. godine) do kraja Drugog 

svetskog rata. 

Dr. Novak je na knjizi Magnum Crimen počeo da radi daleko pre izbijanja 

Drugog Svetskog Rata, ali je tek sa uspostavljanjem Nezavisne Države Hrvatske 

ona dobila novi smisao. Dr. Novak je optužio Klerikaliste u Hrvatskoj (Jezuitski 

red odnosno „Isusovce“, Franjevački red, kao i ostale katoličke poglavare i 

sveštenike koji su zagovarali potpunu poslušnost Vatikanu) da su, pod 

direktivom Pape i Rimske Kurije, od samog uspostavljanja Kraljevine Srba, 

Hrvata i Slovenaca aktivno radili na suzbijanju reformističkog pokreta u 

Katoličkoj Crkvi na tlu nove države, kao i da su svesno radili na suzbijanju 

svakog vida narodnog, verskog i političkog približavanja Srba i Hrvata. 

Po Dr. Novaku, Vatikan se bojao da će reformski pokret u Katoličkoj Crkvi u 

Hrvatskoj (koji je 1919. godine proglasio od Vatikana autonomnu narodnu 

Hrvatsku Starokatoličku Crkvu [1]) prevladati i raditi na crkvenoj uniji sa 

Srpskom Pravoslavnom Crkvom. Drugim rečima, po Dr. Novaku Vatikan je 

strahovao da će u novoj državi doći do narodnog ujedinjenja Srba i Hrvata u 

„Srbohrvate“, čija bi ujedinjena narodna crkva bila van direktne kontrole 

Vatikana (priznavala suprimat Pape ili ne). 

Da bi stala na put ovom procesu, Papska Kurija je izvršila snažan diplomatski 

pritisak na Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca i primorala je da stavi Hrvatsku 

Starokatoličku Crkvu u ilegalu (vlada Čubrilovića je ovo učinila 1923. godine), 

a potom je postavila na čelo Katoličke Crkve u Hrvatskoj Vatikanu odanog 

Jezuita Dr. Alojzija Stepinca. 

Uspostavljanjem Nezavisne Države Hrvatske je, po autoru, Klerikalizam u 

Hrvatskoj stupio u svojevrstan brak sa Ustaškim pokretom, i tako stvorio 

Klerofašizam. Pavelićeva Nezavisna Država Hrvatska je, od strane tadašnjeg 

vodstva Katoličke Crkve u Hrvatskoj, proglašena za Civitas Dei („Božiju 

Državu“). Autor pokazuje kroz stotine stranica sačuvanih dokumenata da je 

u skladu sa ovim stavom Katolička Crkva u Hrvatskoj ne samo otvoreno 

podržavala ustaški režim i njegove metode rešavanja ‘srpskog pitanja’, već i 

aktivno učestvovala u njihovom sprovođenju. 

Kada je prvo izdanje knjige izašlo 1948. godine u Zagrebu, sumnja se da je 

veliki deo tiraža kupljen i uništen od strane Katoličke Crkve. Zbog toga je ova 

knjiga bila vrlo retka u SFRJ. Drugo izdanje ove knjige je objavila beogradska 

izdavačka kuća Nova Knjiga 1986. godine (sa reprintom 1989. godine). 

Knjiga Magnum Crimen za period NDH obilato koristi dokumentaciju 

objavljenu u zbirkama „Dokumenti o protunarodnom radu i zločinima jednog 

dijela katoličkog klera“ (Zagreb, 1946.) i „Suđenje Lisaku, Stepincu, Šaliću i 

družini, ustaško–križarskim zločincima i njihovim pomagačima“ (Zagreb, 1946.) 

  

izvor: Vikipedija 

http://www.novinar.de/2007/11/11/knjiga-magnum-crimen.html 

http://www.mediafire.com/?548e44asvt3zy1x